Co zachował w pamięci Izaak Wacław Kornblum?

W archiwum historii mówionej znalazłam relacje osób, które w swoim życiu były związane z ulicą Krochmalną. Każda taka opowieść - daje mi wyobrażenie o tym miejscu i wzbogaca obraz ulicy. Zdobywam cenne detale i szczegóły, które skłaniają do dalszych poszukiwań.

Pan Izaac Wacław Kornblum wspomina swoją drogę z domu przy ulicy Śliskiej 42 do szkoły przy Krochmalnej 36. Mijał koszary żandarmerii - Krochmalna 29/Ciepła 13.

"Do szkoły chodziłem na ulicę Krochmalną ... to była szkoła bundowska. Do tej szkoły chodziłem sześć lat, nawet przeszło, bo również do przedszkola tam chodziłem. Chodziłem ulicą Ceglaną, Twardą, placem Grzybowskim, Prostą. Po drodze była Komenda Końskiej Policji Państwowej. Wielkie budynki, stajnie i przez te stajnie spóźniałem się zawsze do szkoły. Nie można było przejść tam obojętnie widać było przez sztachety jak prowadzili te konie jak te konie tam skakały przez jakieś płotki przez jakieś przeszkody. I zawsze nas tam paru chłopaków stało i przyglądało się. Koło Krochmalnej 36 można było przejść na ulicę Chłodną."

Żandarmeria była w bliskiej odległości od Krochmalnej 30 - można powiedzieć - po sąsiedzku. Być może do mieszkańców docierały odgłosy rżenia koni i ćwiczeń wojskowych. To był dość duży teren. Jak wynika z mapy mieścił się wzdłuż ulicy Ciepłej między Grzybowską a Krochmalną.

Zdjęcie z lotu ptaka - u góry po lewej maneż - Grzybowska 34. Na dole po prawej zabudowania przy Krochmalnej 29, potem 31 i nawet kawałek bocznej oficyny 33.

                                                                 okres I wojny św. (?)

źródło: Ze zbiorów mjr Tomasza Kopańskiego (WBBH)

autor: autor albumu - Stanisław Tomasz Kuligowski



Maneż czyli budynek, w którym ujeżdżano i ćwiczono konie - to przy nim zatrzymywał się uczeń Izaak. Zbudowany został w latach 1882-84. Jak podaje Szymon Kucharski ( ww.warszawa1939.pl) - należał do kompleksu koszar rosyjskiego 2. dywizjonu żandarmerii polowej (po reformie armii w 1910 zredukowanego do szwadronu). Natomiast w okresie międzywojennym był własnością 1. dywizjonu żandarmerii do spółki z Policją Państwową. W latach 1899 -1906 w budynku działał Teatr Ludowy. Po II wojnie został rozebrany.

Wojskowy maneż - koniec XIXw źródło:  http://www.warszawa1939.pl/zrodlo.php?kod=Kwiatkowscy

Poniżej zdjęcie budynków od ulicy Ciepłej - patrzymy w kierunku Krochmalnej.

1946

źródło: J. Zieliński "Atlas" tom 02

I jeszcze jedna fotka - przedstawia fragment części centralnej i północnej zespołu budynków.

okło 1916r                                                źródło: Ze zbiorów Roberta Marcinkowskiego

Koszary wojskowe znalazły się w getcie od początku jego zamknięcia. Zostały z niego wyłączone w lutym 1942 r.